Hiểu Xứ Quảng qua "Xứ Quảng-theo dòng Lịch sử"
(Cadn.com.vn) - Nhà xuất bản Đà Nẵng vừa phát hành cuốn sách Xứ Quảng - theo dòng Lịch sử của tác giả Lưu Anh Rô. Đây là cuốn sách tập hợp những bài nghiên cứu từng được in trên các tạp chí chuyên ngành, là các tham luận khoa học tại các hội thảo quốc gia, quốc tế mà tác giả Lưu Anh Rô từng tham gia và được sửa chữa, bổ sung, sắp xếp lần lượt theo các nhóm vấn đề như: địa dư, nhân vật, phong trào, sự kiện... Trong tập sách, người đọc sẽ thấy nhiều sử liệu quan trọng được công bố lần đầu liên quan đến xứ Quảng, chẳng hạn như những sử liệu về quần đảo Hoàng Sa, về cuộc chiến tranh bảo vệ thành phố Đà Nẵng năm 1858- 1860, về hồ sơ thực dân Pháp theo dõi những người Quảng yêu nước như Thái Phiên, Huỳnh Thúc Kháng, Phan Thanh, Lê Văn Hiến...
Người đọc cũng sẽ thấy ở tập sách này không ít sử liệu mới về sự kiện Tết Mậu Thân-1968 tại Huế và Đà Nẵng, sự kiện "Chính biến miền Trung năm 1966"-thường gọi là "Sự kiện 76 ngày đêm làm chủ thành phố Đà Nẵng", hay sự kiện tiến công và nổi dậy giải phóng Đà Nẵng vào tháng 3-1975… Đáng chú ý là qua Xứ Quảng-theo dòng Lịch sử, người đọc nhận thấy xứ Quảng hiện lên trên cận cảnh như là tâm điểm của quá trình Quảng Nam mở cõi không chỉ nhằm mục đích mở rộng giang sơn về phương Nam mà còn nhằm mục đích tìm về với văn hóa bản địa Đông Nam Á được hiểu như một nỗ lực chống Hán hóa về văn hóa; đồng thời cũng hiện lên trên cận cảnh như là vùng đất luôn nhận lãnh sứ mệnh tiên phong đi đầu thông qua các phong trào cách mạng khởi phát từ xứ Quảng như Phong trào Duy Tân đầu thế kỷ XX, phong trào kháng thuế cự sưu năm 1908...
![]() |
Bìa cuốn sách Xứ Quảng -Theo dòng lịch sử. |
Ông Bùi Văng Tiếng-Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử thành phố Đà Nẵng, nhận định: "Cuốn sách Xứ Quảng - theo dòng Lịch sử đã cung cấp nhiều sử liệu quý chung quanh quá trình mở cõi chủ yếu bằng lưỡi cày - chứ không phải bằng lưỡi kiếm - của người Việt ở Đàng Trong-Xứ Quảng. Tất nhiên theo dòng lịch sử, người Quảng cũng không ít lần dùng lưỡi kiếm để bảo vệ thành quả lao động xây dựng hòa bình của mình.
Vì vậy, tập sách còn cung cấp cho chúng ta nhiều sử liệu quý liên quan đến quá trình giữ nước, chống ngoại xâm của người Việt ở Đàng Trong-Xứ Quảng. Là người làm sử chuyên nghiệp nên tác giả Lưu Anh Rô có điều kiện khai thác được nhiều nguồn sử liệu. Anh đã dẫn chứng một cách hào phóng nhưng không hề tỏ ra lạm dụng những sử liệu này. Đồng thời nguồn thông tin phong phú ấy lại được anh chọn lọc tinh tế và trình bày sáng rõ nên vừa có sức hấp dẫn từ bản thân sử liệu lại vừa có sự lôi cuốn từ văn phong, bút lực của tác giả".
Minh Hà